Điêu khắc là một nhánh của nghệ thuật không gian, một hình thức sáng tạo 3D và một nhánh của nghệ thuật thị giác hoạt động trong không gian ba chiều. Điêu khắc là một loại hình nghệ thuật mang lại nhiều giá trị cả về vật chất lẫn tinh thần. Thường có thể thấy các công trình lịch sử như tượng có giá trị lịch sử, ý nghĩa chính trị, biểu tượng quốc gia và quốc tế. Hãy cùng bài viết tìm hiểu rõ hơn điêu khắc là gì và các thể loại điêu khắc phổ biến ở Việt Nam.
Điêu khắc là gì?
Điêu khắc là một hình thức nghệ thuật sáng tạo 3D với các tác phẩm làm từ gỗ, đá, kim loại hoặc thủy tinh. Ngoài ra còn có rất nhiều tác phẩm làm từ đất sét, nhựa, polyme, dệt và các kim loại nhẹ khác. Điêu khắc không chỉ là một tác phẩm điêu khắc, mà còn là một không gian trưng bày bao gồm âm thanh, ánh sáng, v.v.
Có nhiều hình thức sáng tạo tác phẩm như đục, đẽo, tạc, loại bỏ những phần thừa hoặc lắp ráp, sửa chữa những phần cần thiết. Khi các vật liệu tái chế có thể được sử dụng để đúc và chế biến, nghệ thuật trong ngành này có tác động rất lớn đến môi trường và giúp cải thiện nó.
Loại hình nghệ thuật này từng được ít người yêu thích nhưng giá trị nó mang lại rất lớn nên những sản phẩm này được trưng bày trong các triển lãm lớn, thu hút nhiều người. Bộ sưu tập tác phẩm điêu khắc rất phong phú, bạn có thể gọi nó là một khu vườn.
Lịch sử ra đời và phát triển của điêu khắc
Điêu khắc đã xuất hiện trên thế giới, những công trình vĩ đại ngày nay đã qua bàn tay của những người thợ lành nghề, và những bức tượng đá để lại cho nhân loại không chỉ là những tác phẩm quý giá, mà còn là biểu tượng của quốc gia. Ví dụ như tượng Nữ thần Tự do ở Mỹ, tượng Chúa Jesus ở Brazil, hay tượng Merlion ở Singapore là những ví dụ điển hình.
Điêu khắc ở Việt Nam đã và sẽ còn phát triển, nhưng câu chuyện về sự ra đời của nghề này thì không phải ai cũng biết và hiểu hết. Vì vậy, hãy xem xét các giai đoạn phát triển trong sự nghiệp này.
từ thời cổ đại đến thời trung cổ
Vào thời cổ đại, các hang động được tạo ra bởi người tiền sử và những hình ảnh nguyên bản mô tả cuộc sống của các dân tộc nguyên thủy là những tác phẩm sớm nhất. Lúc này tác phẩm điêu khắc đã được hình thành nhưng chưa có tên gọi rõ ràng, chỉ được tạo ra một cách mơ hồ vì một sở thích hay một mục đích nào đó.
Nhiều tàn tích cổ xưa đã bị bỏ hoang từ lâu, đã được đào lên khỏi lòng đất bởi các nhà địa chất và khảo cổ học. Kiến trúc xây dựng những ngôi nhà thời trung cổ, nhưng cũng có những lâu đài nguy nga, tráng lệ của vua chúa. Trên ngai vua đều có chạm rồng phượng, trước cửa nhà nào cũng có chạm hình hai con sư tử đầu lân.
Thời Phục hưng
Tác phẩm Việt Nam giai đoạn này đậm chất Việt Nam hơn xưa, không còn là rồng, phượng, sư tử mà là những tác phẩm mô tả những anh hùng liệt sĩ vì nước. Đài tưởng niệm và nơi tưởng niệm anh hùng, với hình ảnh người anh hùng có thật, hay con rùa trong Văn Miếu, cũng là những hình tượng rất nghệ thuật, mang đậm chất Việt Nam.
Hiện đại
Điêu khắc hiện đại đã được phát triển lên một tầm cao mới với rất nhiều tác phẩm đa dạng kết hợp nhiều đặc điểm trong một tác phẩm duy nhất. Ngày nay khoa học kỹ thuật phát triển, mọi mặt đều phát triển, có nhiều chỗ đáng để học hỏi ở nước ngoài nên tác phẩm đa dạng và nhiều màu sắc hơn, việc giữ được nét tinh hoa của tác phẩm là rất quan trọng.
Ví dụ, các tác phẩm Phật do nghệ sĩ tạo ra bao gồm Phật ngồi, Phật nằm và các hình thức phong phú khác.
Ba xu hướng của điêu khắc thế giới
Ba xu hướng lớn trong điêu khắc trên thế giới hiện nay là chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa trừu tượng và chủ nghĩa biểu hiện.
Khuynh hướng hiện thực là đưa những khoảnh khắc hiện thực của cuộc sống đời thường vào tác phẩm, để người ta cảm nhận được giá trị sâu sắc của tác phẩm. Có một số lượng lớn các tác phẩm có chủ đề hiện thực và chúng đã được mọi người yêu thích từ thời cổ đại.
Thể loại trừu tượng là tác phẩm trong đó khó thấy được ý nghĩa sâu xa của tác phẩm, chỉ có hiểu tác phẩm và kết hợp, kết hợp nhiều hình tượng khác nhau mới có thể suy ra ý nghĩa của tác phẩm trừu tượng. Thể loại này phổ biến vì nó giống như một câu đố, nghệ sĩ tạo ra tác phẩm là người có đáp án, còn những người khác phải giải bài toán.
Trường phái biểu hiện là một thể loại sử dụng cả hình ảnh và ngôn từ để tạo nên những bố cục khó hoàn hảo.
Lịch sử điêu khắc Việt Nam
Theo người xưa kể lại, ông tổ của nghề thủ công mỹ nghệ Việt Nam là ông Huỳnh Bá Quát, người có công tạo dựng nên làng nghề này. Khi vào Thanh Hóa lập nghiệp, ông đã làm ra nhiều công cụ như cối xay tiêu, cối xay gạo, đá chì… Sau thấy nghề có lãi, ông đã truyền lại cho con cháu trong gia đình và họ hàng.
Các công trình thời kỳ trước chủ yếu là các công trình phục vụ đời sống như chày, cối, thuyền, bia mộ, rồng, phượng. Hay những vật phẩm trưng bày trong nhà. Ngày nay, các công trình không chỉ phục vụ đời sống vật chất mà còn phục vụ đời sống tinh thần, mang lại nhiều mặt giá trị khác nhau.
Điêu khắc Việt Nam đã trải qua nhiều thời kỳ, và mỗi thời kỳ đều tạo nên những tác phẩm mang dấu ấn đậm nét riêng, tác phẩm được tạo hình trên nhiều chất liệu khác nhau như đá, gỗ, gạch, chạm khắc trên lăng tẩm, cung điện, đình chùa, nhà đình làng…
Các thể loại điêu khắc
- Tượng tròn: tượng chân dung, tượng toàn thân, tượng vườn, bán thân, tượng trang trí.
- Tượng đài: là tượng có giá trị và tầm quan trọng về mặt lịch sử, thường là công trình lớn chiếm không gian rộng. Hình ảnh của các bức tượng lịch sử có quy mô và tầm cỡ quốc gia hoặc thậm chí quốc tế, vì vậy việc sản xuất các tác phẩm này phải hết sức cẩn thận.
- Phù điêu: còn được gọi là chạm nổi, đắp nổi, chìm, lộng, cao, thấp, bong-kênh.
- Uốn, duỗi, treo dây thép: sự sáng tạo của thể loại này rất đa dạng, không có giới hạn về không gian đặc biệt, bên trong hoàn toàn trống nên bạn có thể phát huy hết khả năng sáng tạo của mình khi chọn thể loại này.
Các phương pháp tạo hình
Tạc
Phương pháp chạm khắc chủ yếu là chạm khắc trên các vật liệu rắn chắc, gỗ, đá và dùng dụng cụ đục đẽo để loại bỏ những phần thừa trên các vật liệu này. Đất sét có thể được sử dụng để tạo ra các hình có thể xây dựng khác, hoặc nó có thể được đúc thành khuôn.
Đúc
Đúc là sử dụng khuôn có sẵn để tạo ra hình dạng giống với khuôn, nguyên liệu chính là chất lỏng được đổ vào khuôn và đông đặc, lớp khuôn được loại bỏ để thu được tác phẩm. Thường là chất liệu như đồng, thạch cao, xi măng, gang, nhựa, nhôm và các vật liệu khác..
Gò
Gò là phương pháp dùng nhiệt tác động trực tiếp lên phôi để thay đổi hình dạng mong muốn, vật liệu gò là kim loại cán mỏng.
Nặn
Đất nặn cũng là một chất liệu được tạo hình bằng cách nặn. Đất sét nặn thành tượng hoặc phù điêu có thể được nung thành các tác phẩm điêu khắc bằng gốm hoặc đúc thành khuôn.
Vật liệu điêu khắc phổ biến
- Đá: Được hình thành do biến đổi địa chất.
- Đồng: Một nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn, đồng là kim loại dẻo có tính dẫn nhiệt và dẫn điện cao.
- Gỗ: Được khai thác chủ yếu từ cây gỗ và chứa các thành phần cơ bản như cellulose, hemicellulose, lignin và một số chất khác.
- Đồ gốm: Được phát hiện khi con người phát minh ra lửa và rời hang động để xây nhà, đồ gốm được làm từ hỗn hợp đất sét, đất, bột và nước.
- Thạch cao: là khoáng vật trầm tích hoặc phong hóa rất mềm.
- Xi măng: Xi măng được làm từ clinker, thạch cao tự nhiên, phụ gia (vỏ sò, đất sét).
- Cát: Một nguồn tự nhiên bao gồm các hạt đá và khoáng chất nhỏ, mịn.
- Vật liệu composite: là loại vật liệu rất phổ biến hiện nay, vật liệu composite trên cơ sở polyme, kim loại, hợp kim, gốm sứ hoặc carbon
Công ty kiến trúc hàng đầu
Việt Architect Group là công ty xây dựng uy tín, luôn thúc đẩy sự phát triển chung của ngành xây dựng, đặc biệt trong việc thiết lập mạng lưới quan hệ giữa các kiến trúc sư, nhà thầu xây dựng và các công ty kinh doanh kiến trúc nổi tiếng. Từ đó, công ty cung cấp cho khách hàng những giải pháp tối ưu nhất khi lựa chọn dịch vụ.
Việt Architect Group là đơn vị nổi tiếng và có chuyên môn cao trong lĩnh vực, được khách hàng và chủ đầu tư đánh giá cao. Công ty đã và đang cam kết cung cấp các dịch vụ tư vấn và thi công trọn gói cho các dự án thiết kế khách sạn, biệt thự, nhà cao tầng hay nhà ở tốt nhất. Kết quả là, công ty đã khẳng định được vị thế của mình trong ngànhi kiến trúc.
Việt Architect Group được công nhận là công ty thiết kế và thi công nội thất uy tín hàng đầu Việt Nam với hơn 15 năm kinh nghiệm. Các công trình kiến trúc của công ty rất đa dạng từ nội thất, nhà ở, khách sạn, biệt thự đến cafe, resort…
Tìm hiểu thêm theo thông tin:
- Hotline: 0989149805
- Thành phố Hồ Chí Minh: 122/1 Phổ Quang, phường 9, quận Phú Nhuận.
- Đà Nẵng: 165 Huỳnh Ngọc Huệ, Thanh Khê.
- Hà Nội: P602, Tòa C chung cư Báo Nhân dân, Xuân Phương, Nam Từ Liêm.
- Cần Thơ: Số 69, đường D3, KDC Hồng Loan, KV5, P. Hưng Thạnh, Q. Cái Răng, TP. Cần Thơ.
- Nha Trang: 46/3 Lê Thánh Tôn, P. Lộc Thọ, TP. Nha Trang
- Website: https://kientrucsuvietnam.vn/
Trên đây là bài viết giới thiệu đến bạn điêu khắc là gì, giúp bạn hiểu hơn về nghệ thuật này. Hi vọng bài viết này đã mang đến những thông tin hữu ích với bạn đọc.
Ý kiến bạn đọc (0)